Konserwacja karety (XIX w.) ze zbiorów Muzeum Historycznego w Ełku

16 listopada 2021 r. powróciła do Muzeum zabytkowa kareta, która została odrestaurowana w ramach projektu „Konserwacja karety (XIX w.) ze zbiorów Muzeum Historycznego w Ełku” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Konserwacja przeprowadzona przez firmę TRANSFER ART-SYSTEM RAFAŁ GRABOWSKI (rozstrzygnięcie przetargu i podpisanie umowy z wykonawcą nastąpiło w lipcu 2020 roku) miała charakter zachowawczy i została przeprowadzona w taki sposób, by w minimalnym stopniu ingerować w substancję zabytku. Dzięki staraniom specjalistów podczas prac konserwatorskich, udało się zachować oryginalną tkankę karety w co najmniej 95 procentach. Konserwacja obejmowała elementy drewniane, metalowe, ze skóry naturalnej, imitujących skórę oraz tkaniny stanowiące element wykończenia karety.

Kareta ta jest niezwykle wyjątkowym i unikatowym eksponatem w zbiorach Muzeum.

Dodatkowo w ramach projektu odbędą się bezpłatne zajęcia edukacyjne pn. „Historia rozwoju transportu” skierowane do przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, podczas których prześledzimy historię rozwoju transportu. Przy wykorzystaniu modeli oraz oryginalnych eksponatów poznamy dawne środki transportu takie jak: wóz, dyliżans, kareta, parowóz, lokomotywa spalinowa. Porozmawiamy o tym, jak wyglądały kolejne etapy podróżowania i co przyczyniło się do poprawy warunków podróży.
Termin realizacji: 25 listopada – 1 grudnia 2021

Kareta typu plauka z Muzeum Historycznego w Ełku to czterokołowy pojazd zaprzęgowy w kształcie prostopadłościanu. Ten typ powozu rozpowszechnił się wśród polskich wyższych warstw społecznych w XVII wieku. Początkowo pudło zawieszane było na rzemiennych pasach, podobnie jak w kolebkach. W XVIII wieku do użytku weszły resory. Duże karety nazywano landarami od niemieckiego miasta Landau in der Pfalz, słynącego z wyrobu pojazdów konnych. Pojazd zazwyczaj używany na wsiach przez zamożniejszych gospodarzy i księży. W Wielkopolsce pojazd określany mianem budy lub plewagi.

PLAUKA to kareta typowa dla terenów Śląska Cieszyńskiego. Swą nazwę zawdzięcza zadaszeniu nad kozłem, ze sztywną budą krytą skórą, z kozłem umieszczonym pod dachem. Pojazd pochodzi z końca XIX wieku i zachowane ma wszystkie części konstrukcyjne podwozia oraz nadwozie. Egzemplarz ma zachowaną oryginalną tapicerkę wnętrza jak i kozła (oprócz materacyka) oraz fartuch stangrecki, a także oryginalne zaczepy.

Wartość zadania wyniosła 344.765,28 zł, z czego wartość dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Wspieranie działań muzealnych 2020” to 204.800,00 zł.