29 kwietnia 2022

2 i 3 maja – ŚWIĘTA MAJOWE

W poniedziałek 2 maja obchodzony będzie Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, dzień później Święto Narodowe Trzeciego Maja. Program oficjalnych uroczystości w Ełku i szeregu innych wydarzeń na stronie organizatora: TUTAJ.
Muzeum Historyczne w Ełku zorganizowało i aktualnie realizuje zajęcia edukacyjne z okazji świąt majowych.

2 maja DZIEŃ FLAGI RZECZYPOSPOLITEJ

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej obchodzony jest od 2 maja 2004 r. Wybór daty był nie przypadkowy – tego samego dnia obchodzony jest Dzień Polonii i Polaków za Granicą.
Obecnie Flaga Polski to prostokątny płat tkaniny o barwach białej (u góry) i czerwonej (u dołu), w którym stosunek długości do szerokości wynosi 8:5.

W ciągu wieków flaga przechodziła liczne metamorfozy:

  • Początkowo barwą państwową był karmazyn, w okresie staropolskim uchodzący za najdostojniejszy z kolorów, do którego bardzo kosztowny barwnik pozyskiwany był z larw czerwca polskiego.
  • W późnym średniowieczu flagą Królestwa Polskiego był czerwona płachta z wyszytym białym orłem, o czym dowiadujemy się m. in. z relacji Jana Długosza.
  • Po zawarciu unii lubelskiej w 1569 r. flagą nowego państwa – Rzeczypospolitej Obojga Narodów – była czerwono-biało-czerwona płachta z czterodzielnym herbem, na którym znajdował się Orzeł w koronie – herb Królestwa Polskiego i Pogoń – herb Wielkiego Księstwa Litewskiego.
  • W XVIII w. obok bieli i czerwieni, jako barwa narodowa, często pojawiał się również granat – w takim kolorze nosili mundury ówcześni kawalerzyści.
  • Biel i czerwień zostały uznane za barwy narodowe w Konstytucji 3 maja, a także w okresie powstania listopadowego.
  • Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Sejm Ustawodawczy podtrzymał ciągłość historyczną i flaga państwowa składała się z dwóch pasów: białego i czerwonego. Z tą tradycją nie zerwano również po II wojnie światowej.

Obecnie obowiązująca Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. również określa barwy Rzeczypospolitej Polskiej jako biały i czerwony.


ŚWIĘTO NARODOWE 3 MAJA

Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie ustawą zasadniczą sformułowaną na piśmie. Jej właściwa nazwa to „Ustawa rządowa”, a uchwalona została 3 maja 1791 r. i była ukoronowaniem obrad Sejmu Czteroletniego.

Dokument osadzony był w oświeceniowych koncepcjach trójpodziału na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Wprowadzono również dziedziczność tronu i wzmocniono władzę króla, który stał na czele Straży Praw (odpowiednika dzisiejszej rady ministrów). Władzę ustawodawczą stanowił dwuizbowy sejm podejmujący uchwały większością głosów, którego nie obowiązywała już zasada liberum veto. Konstytucja utrzymywała stanowy podział społeczeństwa. Mieszczanom umożliwiono jednak nabywanie dóbr ziemskich oraz dano możliwość wpływu na uchwalane przez sejm prawo. Chłopi natomiast mieli zostać objęci opieką prawną państwa, nie zmieniono jednak systemu pańszczyźnianego funkcjonującego w majątkach szlacheckich.

W odpowiedzi na uchwalenie Konstytucji, 14 maja 1792 r. część magnatów zawiązała w Targowicy konfederację unieważniającą uchwały Sejmu Czteroletniego, w tym również Konstytucji 3 maja. Konfederaci wezwali na pomoc Rosję jako gwarantkę praworządności w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, co doprowadziło do wojny polsko-rosyjskiej i II rozbioru Polski.

3 maja było świętem państwowym w latach 1918-1939. Po II wojnie światowej święto obchodzono do 1946 roku. W 1990 r. święto przywrócono pod nazwą Święto Narodowe Trzeciego Maja.


Co wiesz o Konstytucji 3 Maja?
Zachęcamy do sprawdzenia swojej wiedzy na temat Konstytucji 3 Maja i obejrzenia materiałów przez nas przygotowanych.

QUIZ – TUTAJ!

PREZENTACJA na podstawie obrazu Jana Matejki pt. „Konstytucja 3 Maja 1791 roku” – TUTAJ!

PREZENTACJA o polskich symbolach narodowych: TUTAJ!